Mürekkep Lekeleri Etkili Temizlik İpuçları

Mürekkep lekesi en inatçı leke çeşitlerinden biridir ve maalesef oldukça sık karşılaştığımız bir problemdir. Kimi zaman kalemlerden sızan kimi zaman da mürekkep ile yapılan çalışmalarda kazara dökülen mürekkepler doğru şekilde temizlenmemesi durumunda kalıcı lekelere yol açabilir. Ancak doğru yöntemler uygulandığında da mürekkeple kesin den rahatlıkla kurtulabilirsiniz. Önemli olan ise mürekkebin hangi yüzeye bulaştığı faktörünü göz önünde bulundurmanızdır. Çünkü her yüzeyde bu leke aynı yöntem ya da aynı malzemelerle çıkarılamıyor.

Mürekkep lekesinin nasıl bir dokuda olduğuna bağlı olarak uygulamanız gereken yöntemler ve temizlik ipuçları değişebilir. Sizlere mürekkep lekesinden nasıl kurtulabileceğinizi aktaracağız ancak öncesinde mürekkep lekesi türlerinden söz edelim.

Mürekkep Lekesi Türleri

Genel olarak evlerde ve işyerlerinde sık karşılaştığımız mürekkep lekesi türleri şu şekildedir:

• Su Bazlı Mürekkep

Su bazlı mürekkepler okullarda kullanılanlar, bazı dolma kalem kartuşlarında bulunanlar ve yazıcı mürekkepleri olarak sıralanabilir. Tüm mürekkep lekesi türleri arasında çıkarılması en kolay olanlar su bazlı mürekkeplerdir. Bunun nedeni ise doğru yöntem uygulandığında çözünmesinin daha kolay olmasıdır.

• Solvent Bazlı Mürekkep

Solvent bazlı mürekkepler tükenmez kalemlerde bulunan mürekkep türüdür. Bu materyaller oldukça yoğun düzeyde renk pigmentleri içerir ve bu nedenle çıkarılması biraz daha zor olan mürekkep lekesidir. Sanatsal çalışmalarda sıklıkla kullanılan solvent bazlı mürekkepler alkol ya da özel çözücü çeşitleri kullanılarak çıkarılabilir.

• Taze ve Kurumuş Lekeler

Yeni dökülmüş olan taze mürekkep lekesi hızlı bir biçimde müdahale edildiğinde kolaylıkla çıkarılabilir. Ancak kurumuş olan ve özellikle de kumaş yüzeylere dökülmüş olan mürekkep lekelerinin çok daha yüksek düzeyde çaba gerektirdiğini belirtmeliyiz. Hangi mürekkep türü olursa olsun uzun süre beklemiş ve kurumuş olanlar daha zor çıkarılır. Bu nedenle mürekkep döküldüğünde hiç zaman kaybetmeden müdahale etmek yani mürekkep lekesi tazeyken temizlemek daha doğru bir yöntem olacaktır.

Genel Temizlik Kuralları

Mürekkep lekesi nasıl çıkar sorusunun yanıtına dair bilmeniz gereken ilk unsur genel temizlik kuralıdır. Bu kuralları bilmeniz, en doğru müdahaleyi kolayca yapmanızı sağlar. İşte mürekkep lekesiyle ilgili genel temizlik kuralları:

• Lekeye müdahale etmeden önce mutlaka mürekkep lekesinin türünü belirleyin.
• Kumaşların bakım etiketine mutlaka göz atın ve etikette yazan uyarıları dikkate alın.
• Kimyasal uygulamadan önce görünmeyen bir noktada test yapın ve eğer yüzey zarar görmediyse temizliğe başlayın.
• Lekeyi daima dıştan içe doğru temizleyin. Oval şekilde ovalamak, mürekkep lekesinin daha da dağılmasına neden olur.

Kıyafetlerde Mürekkep Lekesi Nasıl Çıkarılır?

Kıyafetlere mürekkep bulaştığında lekeden kurtulmak için aşağıda sıraladığımız adımları uygulayın.

• İlk olarak fazla mürekkebi temiz bir kağıt ya da havlu kullanarak alın. Eğer fazla oranda mürekkep döküldüyse bu işlemi birkaç kez tekrarlayın.
• İkinci aşamada kıyafeti yani kumaşa ters çevirin ve soğuk su altına tutun.
• Renk bırakmayan sıvı bir deterjanı lekeye sulandırmadan sürün ve bir süre bekletin.
• Soğuk su ile durulayın. Durulama işlemini birkaç kez tekrarlayın.
• Eğer mürekkeple kese hala duruyorsa oksijen bazlı leke çıkarıcı kullanın.
• Mürekkep lekesi bulaşmış olan kıyafet çamaşır makinesinde da yıkanabilir durumdaysa bu ön işlemden sonra çamaşır makinesinde yıkayın.

Halı ve Döşemelerde Mürekkep Lekesi Temizliği

Özellikle halılara mürekkep lekesi bulaştığında çıkarmak için daha dikkatli olmanız gerekiyor. Halı ve döşemelerde mürekkep lekesi temizliği için aşağıdaki adımları uygulayabilirsiniz.

• Temiz bir bez kullanarak mürekkebi fazlasını indirin ancak bu işlem sırasında asla ovalama yapmayın.
• Sabunlu suyla dıştan iç kısma doğru mürekkep lekesini silmeye başlayın. Bu işlemi leke tamamen çıkana kadar tekrarlayın.
• Alkollü pamuk yardımıyla lekeyi yine dıştan içe doğru silin.
• Leke tamamen çıktıktan sonra durulama amacıyla temiz bir bez ile fazla sabunu alın ve sonrasında halıyı kurumaya bırakın.

Deri ve Suni Deride Mürekkep Lekesi

Suni deri ya da deri üzerine mürekkep lekesi bulaştığında uygulamanız gereken adımlar şöyledir:

• Mürekkebi hemen kağıt havlu ile emdirin.
• Nötr pH'lı deri temizleyici veya sabunlu suyla nazikçe silin ve silme işlemini dıştan içe doğru yapın.
• Leke inatçıysa az miktarda izopropil alkol kullanın.
• Ardından deri bakım kremiyle sildiğiniz yüzeyi nemlendirin.

Ahşap Yüzeylerde Mürekkep Lekesi

Mürekkep bulaştığında ahşap yüzeylerde de lekeye sebebiyet verebiliyor. Ancak ahşap yüzeyden mürekkep lekesi çıkarmanın daha kolay olduğunu söyleyebiliriz. Bunun için aşağıdaki adımları uygulayın:

• İlk olarak kuru bezle yada kağıt havlu ile fazlalığı alın.
• Hafif nemli ve sabunlu bezle dıştan içe doğru silin.
• Derinleşmiş lekelerde yüzey zımparalama ve vernik yenileme gerekebilir.

Antika veya özel mobilyalarda profesyonel destek almak en güvenli yöntemdir. Bu metot antika ve özel mobilyalara zarar verebilir.

Duvarlardaki Mürekkep Lekeleri

Duvara sıçrama yöntemi ile mürekkep lekesi bulaştığında yapmanız gerekenler şöyledir:

• Su bazlı boyalarda sabunlu su ve mikrofiber bezle silme işlemi yapın.
• Mat yüzeylerde beyaz silgi kullanın. Eğer beyaz silgi mürekkep lekesini temizlemezse diğer yöntemi uygulayın.
• Boya zarar görürse sildiğiniz bölgeye rötuş yapmak gerekebilir.

Kağıt ve Kitaplarda Mürekkep Lekesi

Kağıda ya da kitaba mürekkep ulaştığında maalesef anında edilecektir. Lekeyi tamamen çıkarmak çok mümkün olmayabilir. En azından leke görünümünü hafifletmek için aşağıdaki yöntemleri uygulayabilirsiniz.

• Taze lekeleri temiz kağıt havluyla hafifçe bastırarak alın.
• Kurumuş lekeleri çıkarmak pek mümkün olmaz. Hafif nemlendirerek fazlasını almayı deneyebilirsiniz ancak bu yöntem risklidir, kağıt yırtılabilir.

Mürekkep Lekesi İçin Evde Denenebilecek Doğal Çözümler

• Alkol İçeren Ürünler

İçerisinde alkol olan kolonya, saç spreyi veya izopropil alkol gibi malzemeler tükenmez kalem lekelerinde oldukça etkilidir.

• Sirke ve Su Karışımı

Bir ölçü beyaz sirke, iki ölçü su ile yapacağınız karışım, bazı kumaş türlerindeki mürekkep lekesini çıkarabilir.

• Limon Suyu ve Tuz

Genellikle beyaz renkte pamuklu kumaşlarda işe yarayan bir yöntemdir ancak hafif ağartıcı etki yaptığı göz önünde bulundurulmalıdır.

• Süt

Süt ise eski yani beklemiş ve kurumuş olan mürekkep lekelerinin yumuşamasına yardımcı olabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

• Mürekkep lekesi için evde en etkili madde hangisidir?

Tükenmez kalem mürekkebinin lekesinde izopropil alkol, su bazlı mürekkep lekesinde ise soğuk su ve deterjan en etkili çözümdür.

• Eski lekeler tamamen çıkar mı?

Her zaman tam olarak çıkmayabilir ancak leke görünümü büyük ölçüde hafifleyecektir.

• Çamaşır makinesinde sıcak su kullanmalı mıyım?

Hayır, sıcak su mürekkep lekesini sabitler ve çıkmasını zorlaştırır. Lekenin her zaman soğuk suyla çıkarılması gerekir.

• Değerli eşyamda leke oluştu, ne yapmalıyım?

Profesyonel yardım almalısınız. Evde uygulanabilecek yöntemler bazı riskler içerir.