Dokuma Kumaş Nedir? Hangi Ürünlerde Kullanılır?

Dokuma kumaşlar çok eski dönemlerden bu yana gündelik yaşamda en sık kullanılan kumaş türlerinden biri olmuştur. Dikey ve yatay ipliklerin belirli bir düzen içerisinde birbirine geçirilmesi yöntemiyle elde edilen dokuma kumaşlar dayanıklı ve ideal kalınlıkta olmasıyla ön plana çıkar. Estetik açıdan da farklı özellikler kazanabilen dokuma kumaşlar özellikle ev tekstili ürünlerinde çok yoğun bir şekilde kullanılıyor. Aynı zamanda endüstriyel ürünler de ve kıyafet üretiminde de son dönemde dokuma kumaşların daha yaygın bir şekilde kullanıldığını söyleyebiliriz.

Dokuma Kumaşın Tanımı ve Özellikleri

Çözgü ve atkı adı verilen 2 farklı iplik grubunun bir arada ve belirli bir sistematik çerçevesinde birbirine geçirilmesi yöntemiyle elde edilen kumaş türü dokuma kumaş olarak adlandırılır. Bu iplik grupları birbiriyle mükemmel bir uyum sağlar ve bu uyum sayesinde belirli bir sağlamlık seviyesi elde edilir. Çözgü iplikleri dikey yönde kullanılırken atkı iplikleri de yatay yönde kullanılır. Dokuma kumaşların dayanıklı bir yapıya sahip olması dikey ve yatay ipliklerin birbirini özel bir teknikle geçirilmesinden kaynaklanır.

Bu sayede dokuma kumaşlar özellikle belirli bir kalitenin üzerinde olması durumunda çok uzun süre herhangi bir sorun yaşanmadan kullanılabilir çünkü kolay yıpranmaz ve kolay deforme olmaz. Kısacası dokuma kumaşlar onlarca farklı kumaş türü ile kıyaslandığında kullanım ömrü en uzun olan kumaş türlerinden biridir. En önemli özellikleri ise sıkı bir yapıya sahip olmalarıdır. Esneme seviyelerinin düşük olması kazandırılan şeklin çok uzun süre muhafaza edilmesini beraberinde getirir. Özellikle koltuk döşemelerinde kullanılmalarının temel nedeni de şeklini muhafaza etme özelliğidir.

Dokuma Kumaş Türleri Nelerdir?

Dokuma kumaşlar kullanılan ipliğe, örgü tekniğine ve üretim amacına göre kullanıcılara pek çok farklı seçenek sunabiliyor. Özellikle son yıllarda tekstil alanında yaşanan gelişmeler sayesinde dokuma kumaş çeşitleri daha fazla doku ve desen seçenekleri de sunmaya başladı. Bu nedenle dokuma kumaş rollerinin tahmin edilenden daha fazla türe ayrıldığını söyleyebiliriz. En yaygın olanlar ise şöyledir:

• Pamuklu dokuma kumaşlar

Pamuklu dokuma kumaşlar son derece doğal bir yapıya sahip olur. Nefes alabilen bir yapıya sahip olması ev tekstili ürünlerinin yanı sıra özellikle kıyafet üretiminde yaygın bir biçimde kullanılmasını beraberinde getirir. Bu kumaşların en önemli özelliği cilt dostu bir yapıya sahip olmasıdır.

• Yünlü dokuma kumaşlar

Yünlü dokuma kumaşlar ise sıcak tutma özelliği ile ön plana çıkar. Özellikle kışlık giyim ürünlerinde yaygın bir şekilde kullanılması vücut ısısını muhafaza etme özelliğinden kaynaklanır. Battaniye gibi kış mevsiminde kullanılan ev tekstili ürünlerinde de yünlü dokuma kumaşlara sıklıkla rastlayabilirsiniz.

• İpekli dokuma kumaşlar

Zarif bir dokuya sahip olan ipekli dokuma kumaşlar giyim ürünlerinde sık kullanılan kumaş türüdür. İpek iplikler kullanarak üretildiği için parlak bir görüntü sergilerler. Lüks giyim ürünlerinin yanı sıra bazı dekoratif ürünlerde de ipekli dokuma kumaşların kullanıldığını söyleyebiliriz.

• Sentetik dokuma kumaşlar

Sentetik dokuma kumaşların ön plana çıkan özelliği ise dayanıklı ve uzun ömürlü olmasıdır. Polyester, naylon gibi ipliklerle üretilir ve belirli bir sağlamlık seviyesinde olması, yoğun kullanılan ev tekstili ürünlerinde bu kumaşın tercih edilmesini beraberinde getirir.

• Karışım kumaşlar

Karışım kumaşlar ise doğal ve sentetik iplik çeşitlerinin bir arada kullanılmasıyla elde edilir. Bu sayede her 2 iplik grubunun özelliklerinin tek bir kumaşta buluşması sağlanır. Çoğunlukla pratik bir şekilde kullanılıyor olması karışım kumaş çeşitlerinin temel tercih nedenidir.

Dokuma Kumaşların Üretim Süreci

Dokuma kumaşlar birkaç aşamadan geçerek üretilir. İlk aşamada iplikler hazırlanır ve çözgü iplikler ile atkı iplikler birbirinden ayrılır. Sonrasında bu iplikler tezgah üzerinde birbirine geçirilerek bir yüzey oluşmasını sağlanır. Tercih edilen örgü tekniği ile kumaşın üretim süreci başlar. Sıklıkla tercih edilen teknikler ise düz dokuma, dimi dokuma ve saten dokumadır. Elbette daha farklı dokuma teknikleri kullanılarak da dokuma kumaş çeşitleri üretilebilir.

Dokuma Kumaşların Avantajları

Tekstil sektöründe dokuma kumaşların yoğun bir şekilde kullanılması bu ürünlerin sağladığı avantajlardan kaynaklanır. Bu avantajları ise şu şekilde sıralayabiliriz:

• Yüksek dayanıklılık ve uzun ömürlü kullanım sunar.
• Şekil koruyucu yapısı sayesinde formunu kaybetmez ve kolay deforme olmaz.
• Farklı ipliklerle üretilebilme esnekliği sunar.
• Renk, desen ve doku çeşitliliği sunar.
• Doğal ve sentetik seçeneklerle geniş ürün yelpazesi sunmayı başarır.
• Kaliteli çözgü ve atkı iplikler kullanıldığında yıpranmaz ve yıllarca ilk günkü yeni görünümünü korur.

Dokuma Kumaşların Kullanım Alanları

Dokuma kumaşların nerelerde kullanıldığı konusunda sizlere uzun bir listeden söz edebiliriz. Çünkü bu kumaş türü tahmin edilenden daha fazla alanda tercih ediliyor. Özellikle günlük yaşamda karşılaştığınız kumaş çeşitlerinin büyük bölümü dokuma kumaş olabilir. Dokuma kumaşların yaygın kullanım alanlarını şu şekilde sıralayabiliriz:

1. Giyim Ürünleri

Dokuma kumaşlar gömlek, pantolon, etek, takım elbise, ceket, elbise ve mont gibi kıyafet üretiminde kullanılan kumaş türlerinden biridir. Hem sentetik olan doku koku başlar hem de pamuklu dokuma kumaşlar yazlık ve kışlık kıyafet üretiminde sahne alır. Yünlü olan dokuma kumaşlar ise genellikle kış mevsimi için üretilen kıyafetlerde tercih edilir.

2. Ev Tekstili

Perde, çarşaf, yorgan, battaniye, yastık kılıfı ve masa örtüsü gibi ev tekstili ürünlerinde de dokuma kumaşlar yoğun bir biçimde kullanılır. Ev tekstili ürünlerinde sıklıkla dokuma kumaş tercih edilmesinin temel nedeni dayanıklı bir yapıya sahip olması ve aynı zamanda formunu uzun süre koruyabilmesidir.

3. Mobilya ve Dekorasyon

Mobilya ve dekorasyon alanında döşemelik kumaşlar özellikle koltuk döşemelerinde, minder ve halı üretiminde tercih edilir. Ender olarak duvar kaplamalarında ve perde üretiminde de tercih edildiğini söyleyebiliriz. Belirli bir kalınlığa sahip olan desenli dokuma kumaşlar mobilya kaplamalarında da kullanılabiliyor.

4. Endüstriyel Kullanımlar

Endüstriyel kullanımda özellikle otomotiv sektöründe koltuk döşemelerinde bu kumaş türünün tercih edildiğini söyleyebiliriz. Bununla birlikte iş kıyafetleri üretiminde ve çadır üretiminde de kimi zaman dokuma kumaşlara yer veriliyor. Bazı askeri malzemelerin üretiminde de kullanıldığını söyleyebiliriz.

Dokuma Kumaş ile Örgü Kumaş Arasındaki Farklar

Dokuma kumaş, ipliklerin dikey ve yatay olarak kesişmesiyle oluşur ve diğer kumaş türlerinden temel farkı da budur. Örgü kumaşlar ise ilmeklerin birbirine geçirilmesiyle elde edilir. Yani temeline baktığınızda bu iki kumaş türünün üretim teknikleri farklıdır. Dokuma kumaşlar daha sıkı bir yapıya sahiptir ve kolay esnemezler. Örgü kumaşlar ise daha esnek bir yapıya sahiptir.